| بحث دربارهی قیمت و نحوه تخصیص یارانه بنزین دوباره به تیتر اول رسانهها برگشته است. در حالی که برخی از کارشناسان از اجرای طرح «بنزین سه نرخی» سخن میگویند، گروهی دیگر معتقدند تخصیص یارانه بنزین به کد ملی (بنزین به نفر) راهکار عادلانهتری برای اصلاح مصرف و کاهش قاچاق است. اما سؤال اصلی اینجاست: کدام طرح به نفع مردم است؟ بنزین سه نرخی چیست و چرا بحثبرانگیز شد؟ طرح بنزین سه نرخی بهطور خلاصه یعنی تقسیم بنزین به سه قیمت متفاوت: 60 لیتر اول با نرخ 1500 تومان (یارانهای) 40 لیتر بعدی با نرخ 3000 تومان (نیمه یارانهای) مصرف مازاد با نرخ سوم آزاد یا صادراتی هدف از این طرح، کاهش مصرف و مهار قاچاق سوخت بود؛ اما به گفتهی کارشناسان، این روش نهتنها در عمل موفق نخواهد شد، بلکه به ضرر دهکهای پایین جامعه تمام میشود. بهگفتهی مهدی هاشمزاده، کارشناس انرژی، "اجرای طرح سهنرخی فقط درآمد دولت را افزایش میدهد، بدون اینکه نفعی برای مردم یا کنترل قاچاق داشته باشد." چرا بنزین سه نرخی از نگاه کارشناسان شکستخورده است؟ کارشناسان چند دلیل اصلی را برای مخالفت با طرح سهنرخی عنوان میکنند: اثرگذاری بسیار کم بر قاچاق سوخت: قیمت بنزین آزاد در مرزها بیش از 80 هزار تومان است، بنابراین حتی اگر نرخ سوم 10 هزار تومان باشد، باز هم قاچاق صرفه دارد. پیچیدگی در اجرا: سه نرخ مختلف باعث سردرگمی جایگاهها و مشکلات نرمافزاری در کارت سوخت میشود. بیعدالتی میان مصرفکنندگان: خانوارهای کمدرآمد که معمولاً خودرو ندارند، هیچ بهرهای از این طرح نمیبرند. افزایش هزینه حملونقل عمومی: چون قیمت سوخت ناگهان تغییر میکند، هزینه تاکسی و کالا نیز بالا میرود. طرح یارانه بنزین به کد ملی چیست؟ در مقابل، طرح تخصیص یارانه بنزین به کد ملی (که به آن "بنزین به نفر" هم گفته میشود) بر پایهی عدالت اجتماعی طراحی شده است. در این طرح، به هر فرد ایرانی، صرفنظر از داشتن خودرو، ماهانه 30 لیتر بنزین با نرخ 1500 تومان تعلق میگیرد. افرادی که بنزین مصرف نمیکنند، میتوانند سهمیه خود را بفروشند و درآمد کسب کنند. مثلاً یک خانواده 6 نفره میتواند در صورت عدم مصرف بنزین، ماهانه بیش از 10 میلیون تومان از محل فروش سهمیه خود درآمد داشته باشد. مزایای اجرای طرح «بنزین به نفر» |