بقایی در یک برنامه اینترنتی تأکید کرد: به تجربه ثابت شده است که تحریم، ابزار اعمال فشار شمال جهانی علیه جنوب جهانی است. کشورهای توسعه یافته، عمدتاً غربی، از توان اقتصادی خود به ویژه سلطه دلار برای نفوذ بر کشورهای هدف استفاده می کنند.

سخنگوی وزارت خارجه ایران در ادامه با اشاره به تاریخچه تحریم ها علیه ایران افزود: تاریخ تحریم ها علیه کشور ما به دهه 1330 شمسی بازمی گردد؛ از زمان ملی شدن صنعت نفت و نخست وزیری دکتر مصدق. در همان سال ها انگلیس خرید نفت ایران را تحریم کرد و این مسیر تا امروز ادامه یافته است. این تحریم ها علیه مصدق نبود بلکه علیه مردم ایران بود

او با تأکید بر اینکه تحریم ها در عمل نه تنها ابزاری برای تغییر رفتار نیستند، بلکه به صورت هدفمند زیست عادی مردم را هدف قرار می دهند ، گفت: تحریم های به اصطلاح هدفمند، در واقع ضعیف ترین اقشار جامعه را هدف قرار می دهند. این که می گویند تحریم ها استثنای بشردوستانه دارند دروغ است؛ در دوره کرونا ما حتی نتوانستیم مبلغی را برای خرید واکسن منتقل کنیم.

دیپلمات ارشد ایران با بیان اینکه دروغ بزرگ کشورهای تحریم کننده این است که فشارها متوجه حکومت هاست، در حالی که در واقعیت، مردم قربانی اصلی هستند ، تصریح کرد: درباره بیماران پروانه ای دیدیم که داروهای ضروری به ایران نرسید. بنابراین تحریم ها هم غیرهدفمند و هم غیربشردوستانه اند.

سخنگوی وزارت خارجه ایران با اشاره مجدد به سابقه تاریخی تحریم ها گفت: مردم ایران در دهه 1950 میلادی به خاطر ملی کردن نفت تنبیه شدند. در دوران جنگ تحمیلی نیز تحریم ها برای تضعیف توان دفاعی ایران بود. این روند تا امروز ادامه دارد و نشان می دهد که هدف تحریم ها نه مجازات، بلکه انتقام از ملت ایران است.

بقایی با تأکید بر این نکته که تحریم ها لطمه ای مستقیم به حقوق بشر وارد می کنند و با اصول اخلاقی بین المللی در تضاد هستند ، گفت: حقوق بشر از اخلاقیات سرچشمه گرفته است. اما کشورهایی که خود را مدعی حقوق بشر می دانند، بدیهی ترین اصول آن را نقض می کنند.

او با اشاره به سازوکارهای سازمان ملل افزود: بیش از 10 سال است که گزارشگری ویژه برای بررسی آثار حقوق بشری اقدامات قهرآمیز یک جانبه تعیین شده است. این گزارشگر حتی به ایران سفر کرد و در گزارش خود، نقض حقوق بشری ناشی از تحریم های آمریکا و غرب را مستند کرد.

در بخش دیگری از گفت وگو، سخنگوی وزارت خارجه درباره مرز مشروعیت و قانونی بودن تحریم ها گفت: در حقوق بین الملل، اصولی مانند منع مداخله و منع توسل به زور وجود دارد. اما غرب با تفسیر دلخواه از این اصول، تحریم ها را توجیه می کند. این در حالی است که تحریم ها خود مصداق توسل به زور هستند.

دیپلمات ارشد ایرانی با اشاره به قطعنامه مهم مجمع عمومی سازمان ملل در سال 1388 افزود: بر اساس ضوابط همان قطعنامه، تحریم های شورای امنیت باید اهداف مشروع داشته باشند. اقداماتی که امروز برای نفی حاکمیت ملی دولت ها و اجبار ملت ها انجام می شود، هم نامشروع است و هم غیرقانونی.

سخنگوی وزارت خارجه ایران تصریح کرد: در نظام بین الملل بر خلاف نظام های داخلی، اصل بر بی گناهی نیست؛ قدرت اتهام زنی در دست کشورهای غربی است و دفاع از خود در برابر آن تقریباً ناممکن است.

او گفت: شورای امنیت فهرست های تحریمی دارد که افراد بدون امکان دفاع در آن قرار می گیرند. البته در سال های اخیر برخی کشورها تلاش کرده اند با سازوکارهای حقوق بشری، نوعی پاسخگویی حداقلی برای شورای امنیت ایجاد کنند.

بقایی یکی از تحولات مهم سال های اخیر را مخالفت اعضای شورای امنیت با تلاش اروپا برای بازگرداندن قطعنامه های لغوشده علیه ایران دانست و گفت: 2 عضو دائم شورای امنیت با اقدام اروپایی ها مخالفت کردند. این نشان داد که کشورها دیگر حاضر نیستند تفسیر نامحدود از قدرت شورای امنیت را بپذیرند.

سخنگوی وزارت خارجه ایران در پاسخ به پرسشی درباره انتقادها به عملکرد وزارت امور خارجه گفت: می توان گفت وزارت خارجه همواره می توانست بهتر عمل کند، اما باید شرایط زمان تصمیم گیری را سنجید. نمی توان از فضای آرام امروز درباره تصمیماتی که در شرایط بحرانی گرفته شده قضاوت کرد.

او با مرور تاریخ مذاکرات هسته ای افزود: در دهه 1380 و پس از گفت وگوی تمدن ها، فضای مثبتی در سطح بین المللی ایجاد شد اما بلافاصله ایران در فهرست محور شرارت قرار گرفت. با وجود همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی، تحریم ها تشدید شد. ما در سال 2015 به توافق رسیدیم و پس از خروج آمریکا در 2018، علی رغم اینکه می توانستیم بلافاصله خارج شویم، تا یک سال صبر کردیم. این تصمیم منطقی بود تا حجت بر جامعه بین المللی تمام شود.

بقایی با بیان اینکه عدم جدیت ایران در مذاکرات بهانه جویی کشورهای غربی است ، گفت: در جدیت ایران در مذاکرات تردیدی وجود نداشت، وزیر خارجه چندین بار در طول مذاکرات اعلام کرد که هر روزی که بتوانیم مردم و کشور را از شر تحریم ها نجات دهیم بُرد کردیم. از هر جهت به نفع ما بود که مذاکرات به نتیجه برسد چرا که تحریم ها، مردم و کشور را آزار می دهد. عدم جدیت ایران در مذاکرات بهانه جویی کشورهای غربی است و البته ریشه این ادعا به پمپاژ رسانه های رژیم صهیونیستی برمی گردد.

سخنگوی وزارت خارجه ایران در پایان تأکید کرد: از ملی شدن صنعت نفت تا امروز، فشارهای اقتصادی علیه ایران ادامه داشته است. اما تجربه نشان داده که تحریم نه تنها موجب تغییر رفتار ایران نشده، بلکه اراده ملت را برای ایستادگی در برابر سلطه بیشتر کرده است.