به نظر می رسد تحولاتی در سطح سیاست خارجی و دیپلماسی در حال رخ دادن است. ایران پیش از سفر مهم بن سلمان به آمریکا یک پیام کتبی به ریاض تحویل داده که حامل پیام رییس جمهور، پزشکیان بوده است .

اگرچه دولت مدعی است این پیام بیشتر حاوی مسائل دوجانبه و وضعیت زائران خانه خدا بوده (اینجا بخوانید) اما تحلیلگران معتقدند ارسال چنین پیامی درست پیش از سفر بن سلمان به واشنگتن نشان از یک تحول عمیق در سطح سیاست خارجی دارد و احتمال اینکه در این نامه، پیامی از جانب ایران خطاب به آمریکا آمده باشد وجود دارد.

آیا بن سلمان حامل پیام ایران به واشنگتن است؟ آیا در سفر مهم ولیعهد عربستان به آمریکا قرار است از مساله ایران – آمریکا گره گشایی شود؟ آیا پیام محتمل رییس جمهور به آمریکا و عربستان حاوی سیگنال های مثبت است؟ نمی توان به این مسائل و پرسش ها پاسخ داد، چون اطلاعات ما در رابطه با پیام ایران به ریاض کافی نیست. ما حتی در رابطه با این مساله که پیام پزشکیان به بن سلمان مربوط به روابط ایران و آمریکا است هم مطمئن نیستیم. با این حال، شواهدی از دور و نزدیک به گوش ما می رسد که نشان از این دارد که احتمالا در پیام مسعود پزشکیان به محمد بن سلمان یک سیگنال مهم به واشنگتن ارسال شده است.

سیگنال مذاکره

در رابطه با سیگنال ایران به واشنگتن شواهد دیگری نیز وجود دارد و این مساله فقط مربوط به نامه پزشکیان به بن سلمان نمی شود. آسوشیتدپرس اخیرا در مطلبی مدعی شده که وزیرخارجه ایران به غرب، سیگنال داده است. وزیر امور خارجه ایران روز یکشنبه گفت که تهران دیگر در هیچ‌ یک از سایت ‌های کشور غنی‌سازی اورانیوم انجام نمی‌ دهد. از نظر آسوشیتدپرس این صحبت ‌ها تلاشی برای ارسال این پیام به غرب بود که ایران همچنان برای مذاکرات احتمالی درباره برنامه هسته ‌ای خود آماده است .

از طرف دیگر، فشارهایی از جانب اتحادیه اروپا به ایران وارد شده است. برای مثال، در دیدار سه‌جانبه وزرای امور خارجه تروییکای اروپایی، آلمانی ها اعلام کردند که بر عهده ایران است که شفافیت واقعی در مورد برنامه هسته ‌ای خود را تضمین کند. ایران تاکید کرده که با فعال‌سازی اسنپ‌بک، اروپایی‌ها خود را از موضوع هسته‌ای ایران خارج کرده‌اند و دیگر نقشی در این خصوص نخواهند داشت (اینجا بخوانید). برخی مدعی شده اند که با افزایش اختلاف با اروپا، ایران مجددا به سمت مذاکره با آمریکا شیفت کرده و ترجیح داده مسائل و مشکلات موجود را با آمریکا حل کند.

البته این تمام ماجر نیست. برخی معتقدند ایران با وساطت چین و روسیه تصمیم گرفته مجددا وارد مذاکرات هسته ای شود و این مساله معلول مستقیم سیاست ورزی آمریکایی ها نیست. در همین رابطه کمال خرازی، وزیر اسبق امور خارجه از میانجیگری چین و روسیه در مساله هسته ای خبر داده و گفته است که ایران آماده بررسی طرح میانجیگری چین و روسیه برای احیای همکاری ایران با ‎آژانس است.

همچنین، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، در مصاحبه با شبکه المیادین گفت که جمهوری اسلامی ایران از سوی میانجیگران پیام‌هایی برای شروع دوباره مذاکرات دریافت کرده است (اینجا بخوانید).

سیگنال جنگ

اما این تمام ماجرا نیست. همزمان، با سیگنال های مربوط به مذاکرات، سیگنال های جنگ نیز مخابره شده است. برخی منابع امنیتی مدعی شده اند که رایزنی های موجود بین بنیامین نتانیاهو و مقامات داخلی اسراییل و خارجی از جمله رییس جمهور روسیه و صدراعظم آلمان  نشانه هایی از تنش قریب الوقوع در جبهه ایران یا لبنان است. برخی نیز مدعی شده اند که در مذاکرات اسراییل و روسیه، مساله ایران مطرح شده و بعید نیست دو طرف به زودی وارد درگیری شوند.

از سوی دیگر، درگیری های اسراییل با لبنان هر روز بیشتر می شود و تنش ها به حدی بالا رفته که بسیاری معتقدند احتمالا به زودی جنگ لبنان و اسراییل از سرگرفته خواهد شد. این بدین معنی است که ایران نیز ممکن است وارد جنگ شود و حداقل بعید است با از سرگیری درگیری های اسراییل در منطقه ایران وارد مذاکره با آمریکا شود.

جنگ یا مذاکره؛ مساله این است

شواهد مختلف گویای این است که آینده روابط ایران و غرب به شدت تاریک و مبهم است. در وضعیت فعلی، هم جنگ محتمل است و هم مذاکره. در واقع، هم سیگنال مذاکره ارسال شده و هم سیگنال جنگ. در چنین وضعیت، اتفاقات جزیی هستند که تعیین کننده اند. باید دید اتفاقات غیرقابل پیش بینی، مسیر آینده را به کدام سمت و سو خواهد برد؟

منبع: خبر فوری