اروپاییان در تب و تاب ناشی از توافق تعرفه‌ای غیرقابل توجیه اخیر فن درلاین، رییس کمیسیون اروپا و دولت ترامپ به سر می‌برند. بسیاری از تحلیلگران اقتصادی معتقدند بحران‌های بالقوه و آتی در قاره سبز، پیامد توافق تجاری اخیر بروکسل- واشینگتن بر سر تعرفه‌ها خواهد بود. به عبارتی بهتر، سایه توافق بسیار بد اخیر (به ضرر اتحادیه اروپا) با واشینگتن بر سر قاره سبز حداقل تا یک دهه و بلکه بیشتر سنگینی خواهد کرد. صورت مسئله مشخص است: اکثر کالا‌های اروپایی صادراتی به امریکا مشمول تعرفه‌های 15 درصدی خواهند شد، اما در مقابل اکثر کالا‌های وارداتی امریکا به اروپا از معافیت مالیاتی برخوردار می‌شوند! نام این روند را می‌توان کاپیتولاسیون اقتصادی نامید! اروپاییان تن به توافقی داده‌اند که نه تنها به لحاظ اقتصادی به ضرر شهروندان و شرکت‌های تجاری این مجموعه است بلکه نماد نوعی حقارت خودخواسته در برابر امریکاست. 

بسیاری از شهروندان اروپایی اکنون این سؤال کلیدی را مطرح می‌سازند که چرا ابزار‌های سلبی و بازدارنده‌ای که سیاستمداران در روز‌های آغازین جنگ تعرفه‌ای دولت ترامپ وعده استفاده از آنها در برابر باج‌خواهی‌های واشینگتن را داده بودند به کار گرفته نشد؟! پاسخ این سؤال مشخص است: اعتیاد اقتصادی و سیاسی اکثر مقامات ارشد اروپایی به امریکا و گره‌خوردگی غیرقابل توجیه و پرهزینه ساختار‌های مالی اروپا به آن سوی آتلانتیک!

قبل از توافق اخیر فن درلاین و ترامپ در اسکاتلند، فرانسه همچنان بر موضع سرسختانه خود در قبال امریکا پافشاری می‌کرد و خواستار استفاده از تمام گزینه‌ها، از جمله «ابزار ضد اجبار اتحادیه اروپا» است. این ابزار به اتحادیه اروپا اجازه می‌دهد مجوز‌ها و حقوق مالکیت معنوی شرکت‌های خارجی، از جمله غول‌های فناوری امریکایی را لغو کند. اما ترامپ بر اساس وعده‌هایی که فن درلاین و مقامات ارشد اتحادیه اروپا و حوزه یورو به وی داده بودند اطمینان داشت که تهدیدات اروپا در جنگ اقتصادی (که اکثراً از سوی فرانسوی‌ها مطرح می‌شد) صرفاً نوعی نمایش عوام‌فریبانه است و دیگر هیچ!

ماه‌ها و سال‌های آتی برای شهروندان اروپایی قطعاً مملو از بحران‌های تجاری و اقتصادی خواهد بود. اروپاییان ناچار هستند مابه‌التفاوت کسری تجاری خود در قبال امریکا را از جیب شهروندان خود پرداخت کنند. ضمن آنکه تعهدات آنها در بطن پیمان ناتو در خصوص اختصاص 5 درصد از تولید ناخالص داخلی خود به هزینه‌های دفاع جمعی نیز مزید بر علت شده تا سیاست‌های ریاضتی بار دیگر تبدیل به مدل حکمرانی اقتصادی اروپاییان شود. ادغام حوزه‌های مهم از جمله کشاورزی و خدمات عمومی در بودجه‌ریزی عمومی مولد چالش‌های پایداری برای شهروندان کشور‌های گوناگون اروپایی خواهد بود. به عبارت بهتر، شهروندان اروپایی این بار باید هزینه‌های بیشتری بابت اعتیاد سیاستمداران خود به بازی در زمین امریکا پرداخت کنند. گره خوردن بحران‌های اقتصادی اجتناب‌ناپذیر در اروپا با حس حقارتی که انعقاد توافق تعرفه‌ای یک‌طرفه اخیر بروکسل- واشینگتن بر آنها تحمیل کرده منجر به خلق ترکیبی هزینه‌ساز و مدیریت‌ناپذیر برای سران قاره سبز خواهد شد. در آن صورت دیگر فرصتی برای بازگشت به گذشته و اصلاح ساختار حکمرانی غیرمستقل اروپایی برای افرادی پرادعا مانند فن در لاین و فردریش مرتس وجود نخواهد داشت.

منبع: روزنامه جوان