به نقل از مجله بازار، انسانِ امروز شاید بیش از هر زمان دیگری، درگیر ترس های واقعی است؛ از بحران های اقتصادی و فشارهای اجتماعی گرفته تا اضطراب های روزمره ی شخصی. زندگی مدرن پر از استرس، ناامنی و نگرانی هایی است که هیچ کدام پایانی مشخص ندارند. بااین حال، عجیب به نظر می رسد که در میان این همه اضطراب واقعی، باز هم انسان داوطلبانه به سراغ ترس ساختگی در فیلم ها و سریال های ترسناک می رود.

دلیل این انتخاب، روان شناسانه و عمیق است. آثار ترسناک به ما اجازه می دهند با ترس هایمان در محیطی امن روبه رو شویم. وقتی وارد جهان یک سریال وحشت می شویم، با هیولاها، جنایت کاران و موجودات ناشناخته ای روبه رو می شویم که می توانند کابوس هرکسی باشند؛ اما در پایان، با زدن دکمه ی Pause یا بستن صفحه ی تلویزیون، همه ی آن ها ناپدید می شوند. این تجربه ی کنترل شده، فرصتی است برای آزادسازی تنش های فروخورده ای که در زندگی واقعی راهی برای تخلیه شان نداریم.

از سوی دیگر، سریال های ترسناک همیشه فقط برای ترساندن ساخته نمی شوند. بسیاری از آن ها آینه ای برای جامعه اند؛ نقدهایی بر نژادپرستی، قدرت طلبی، فساد یا حتی اضطراب های جمعی مثل ترس از تنهایی، جنگ یا ناشناخته ها. به همین دلیل است که حتی وقتی جهان بیرونی پر از بحران است، ما همچنان به سمت این آثار کشیده می شویم: چون آن ها داستان هایی درباره ی خود ما هستند، فقط با نقابی تاریک تر و نمادین تر.

تماشای یک سریال وحشت می تواند شبیه نوعی تمرین روانی هم باشد. مغز ما در مواجهه با خطر خیالی، همان واکنش های شیمیایی را تجربه می کند که در شرایط واقعی دارد؛ ترشح آدرنالین، تپش قلب و تمرکز بیشتر. اما وقتی خطر پایان می گیرد، آن حس رهایی و زنده بودن را با خود نگه می داریم. به همین دلیل است که خیلی ها بعد از دیدن یک صحنه ی وحشتناک، به جای دوری کردن، مشتاقانه منتظر قسمت بعد می مانند.

تماشای سریال های ترسناک نه تنها راهی برای سرگرمی، بلکه فرصتی برای مواجهه ی غیرمستقیم با تاریک ترین ترس های انسانی است. این آثار به ما یادآوری می کنند که هرچند هیولاها ممکن است بیرون از خانه یا درون ذهنمان کمین کرده باشند، اما همیشه می توان داستان را ادامه داد، زنده ماند و حتی از دل ترس، لذتی عجیب و رهایی بخش به دست آورد.

مینی سری 2023 با نام Amityville: An Origin Story نگاهی عمیق به یکی از داستان های کلاسیک وحشت دارد؛ روایتی که آن قدر در فرهنگ مدرن ترس ریشه دوانده که ممکن است متوجه حضورش نشوید. برای نمونه، اد و لورین وارن شخصیت های اصلی دنیای The Conjuring ـ در پرونده ی وحشت آمیته ویل سال 1975 به شدت درگیر بودند.

این مجموعه ی مستند چهارقسمتی به بررسی پرونده و ادعاهای خانواده لوتز می پردازد. نکته ی تحسین برانگیز آن، رویکرد بی طرفانه اش است که وارد حدس و گمان نمی شود؛ و درست به همین دلیل روشن می کند که بخش بزرگی از این ماجرا احتمالاً ساخته وپرداخته بوده است.

سریال ترسناک آنتولوژی Them به سراغ موضوعاتی بسیار سنگین درباره ی نژاد در آمریکا می رود و آن ها را در قالبی وهم آور و ماورایی روایت می کند. فصل اول در سال 1953 در ایست کامپتون می گذرد؛ جایی که یک خانواده سیاه پوست پس از مهاجرت از کارولینای شمالی با شرارت های روزمره و همچنین نیروهای فراطبیعی روبه رو می شوند.

فصل دوم به سال 1991 می رود و بر یک کارآگاه زن سیاه پوست در اداره پلیس لس آنجلس متمرکز است. کیفیت تولید و حس بازآفرینی دوران در Them فوق العاده است و هم دهه ی پنجاه و هم دهه ی نود را زنده می کند؛ چه در خوبی ها و چه در زشتی ها. هرچند گاهی حجم موضوعات بزرگ، یکدیگر را تحت الشعاع قرار می دهند، اما خشونت و خصومت به تصویر کشیده شده عمیقاً ملموس و تأثیرگذار است.

هیولاهای افسانه ای جان می گیرند و تنها یک کارآگاه توان مقابله با آن ها را دارد

ترکیبی از پلیسی، فانتزی و وحشت در سریال شش فصل Grimm به نمایش درمی آید. این سریال با بازی دیوید جیونتولی در نقش کارآگاه نیک بورکهارت ساخته شده؛ مردی که درمی یابد از نوادگان گریم ها است. آن ها شکارچیانی هستند که وظیفه دارند با موجودات ماورایی موسوم به Wesen مبارزه کنند.

هرچند در این سریال ترس ها و وحشت ها به معنای واقعی کلمه دلهره آور نیستند، اما فضای تاریک و هیولاهای عجیب وغریب آن را به گزینه ای عالی برای تماشای شبانه تبدیل کرده اند. سریال به خوبی بین طنز، اکشن و ماجرایی پر رمز و راز تعادل برقرار می کند. شش فصل هم آن قدر هست که بدون آنکه به کاری طاقت فرسا تبدیل شود ارزش دنبال کردن داشته باشد.

جیم هنسن داستان هایی روایت می کند که شما را به هم می ریزند

The StoryTeller یک سریال فانتزی ترسناک کمتر شناخته شده از جیم هنسن است که تنها یک فصل دوام آورد. هرچند تمرکز اصلی روی فانتزی است، هنسن با هنر عروسک گردانی و تسلطش بر اسطوره ها و افسانه ها، چاشنی های آزاردهنده و هولناک خاص خودش را اضافه کرده است.

در قاب اصلی داستان، یک قصه گو (با بازی جان هرت) کنار آتش به همراه سگ عروسکی سخنگویش می نشیند و روایت هایی از افسانه های اروپایی را بازگو می کند. این افسانه ها به جای حکایت های مشهور، بیشتر بر داستان های ناشناخته تمرکز دارند و سپس با بازیگران واقعی و عروسک ها بازآفرینی می شوند. این مجموعه تلویزیونی از نظر تولید بی نقص است اما آنچه آن را خاص می کند، انتخاب داستان های عجیب و گاه هولناک است.

ماجراجویان نیروی دریایی سلطنتی در سرمای تندرا با چیزی مواجه می شوند

The Terror بر اساس رمان سال 2007 دن سیمونز و در میانه ی قرن نوزدهم می گذرد. سریال، ماجرای خدمه ی دو کشتی HMS Erebus و HMS Terror را دنبال می کند که برای کشف گذرگاه شمال غربی عازم می شوند. اما به جای آن، با سرمای کشنده و موجودی برخاسته از افسانه های اینوییت روبه رو می شوند.

کمتر سریالی مثل The Terror می تواند داستان تاریخی را با وحشت مدرن پیوند بزند. حس تنهایی و پارانویای موجود در آن یادآور فیلم هایی مثل The Thing است. بازیگرانی چون جرد هریس، توبیاس منزیس و کیاران هایندز هم به درخشش مجموعه کمک کرده اند.

آنتولوژی وحشتی که به جاهای عجیب می رود

سریال آنتولوژی American Horror Story ساخته ی رایان مورفی، بسته به فصل می تواند شاهکار یا متوسط باشد اما وقتی خوب از آب دربیاید، واقعاً تأثیرگذار است. این سریال، گروهی از بازیگران ثابت دارد که هر فصل در قالب شخصیت های جدید ظاهر می شوند؛ قهرمان یک فصل ممکن است در فصل بعدی ضدقهرمان باشد.

American Horror Story تا امروز سراغ خانه های تسخیرشده، محفل جادوگران، تیمارستان ها، کلونی گمشده ی رونوک و چیزهای عجیب تر هم رفته است. هیچ چیز برای مورفی و این مجموعه بیش از حد دیوانه وار نیست. حتی وقتی فصلی ضعیف باشد، باز هم جذاب است که کسی حاضر است اعماق تاریخی و عجیب ژانر وحشت را کاوش کند.

اوا گرین در Penny Dreadful نقش ونسا آیوِز، ماجراجویی مرموز در لندن سال 1891 را بازی می کند. او همراه با اتان چندلر (جاش هارتنت) و مالکوم موری (تیموتی دالتون) درگیر توطئه هایی می شود که شخصیت هایشان مستقیم از ادبیات قرن نوزدهم بیرون آمده اند: موجود فرانکنشتاین (روری کینیر)، دوریان گری (ریو کارنی)، مینا هارکر (اولیویا لولین)، دراکولا (کریستین کامارگو) و بسیاری دیگر.

این سریال به طرز استادانه ای ساخته و بازی شده و توانسته است مضحک ترین و هولناک ترین جنبه های داستان های ویکتوریایی را در قالبی تماشایی و دلنشین درهم بیامیزد.

سرگذشت نورمن بیتس

این سریال که پیش درآمدی برای Psycho آلفرد هیچکاک است (هرچند در زمان معاصر روایت می شود)، زندگی جوانی نورمن بیتس (فردی هایمور) و مادرش نورما (ورا فارمیگا) را به تصویر می کشد. همان طور که در فیلم اصلی دیدیم، رابطه ی مادر و پسر اصلاً معمولی نیست.

Bates Motel تصویری ناخوشایند و تاریک از روابط مادر فرزندی ارائه می دهد و با شخصیت پردازی دقیق و تعلیقی نفس گیر بیننده را درگیر می کند.

چگونه دکتر لکتور به دنیا آمد؟ Hannibal سال ها پیش از ماجراهای رمان های توماس هریس (که بعدها به فیلم هایی چون Red Dragon و Silence of the Lambs تبدیل شدند) روایت می شود. در این سریال شبکه NBC، دکتر هانیبال لکتور (مدس میکلسن) هنوز روان پزشکی معتبر بوده و گذشته ی خون آلودش از قتل ها و آدم خواری اش برای دنیا ناشناخته مانده است.

این یکی از بهترین نقش آفرینی های میکلسن است؛ او هم از نسخه های قبلی دکتر لکتور الهام گرفته و هم شخصیت را کاملاً مال خودش کرده است. Hannibal یکی از معدود پیش درآمدهایی است که راز خاستگاه یک ضدقهرمان را آشکار می کند؛ بی آنکه از میراث او چیزی کم کند.

این بُعدی از خیال است

The Twilight Zone ساخته ی راد سرلینگ نقطه ی عطفی در تلویزیون، ژانر وحشت و روایت های آنتولوژی است. حتی اگر هیچ وقت سریال را ندیده باشید، احتمالاً داستان ها و پیچش های اپیزودهای معروف آن را شنیده اید. این سریال به همه ی ژانرها و رسانه ها نفوذ کرده است.

با وجود آنکه محصول 1959 است، هنوز هم به شکل غافلگیرکننده ای ترسناک است. سیاه وسفید بودن و جلوه های ویژه ی ابتدایی، چیزی از فضای وهم آور و نگران کننده ی آن کم نمی کند. موسیقی تیتراژ آغازین همراه با صدای روح گونه ی سرلینگ شما را به دنیایی دیگر می برد؛ و آن دنیا همیشه جای خوبی نیست.

وقتی به فهرست بهترین سریال های ترسناک نگاه می کنیم، چیزی فراتر از موجودات هولناک یا صحنه های شوک آور می بینیم. این سریال ها در واقع میدان تمرینی برای روان ما هستند؛ جایی که یاد می گیریم با ترس روبه رو شویم، آن را درک کنیم و در نهایت بر آن غلبه کنیم.

در جهانی که پر از ناامنی های واقعی است، شاید عجیب باشد که انسان همچنان داوطلبانه خودش را در معرض وحشت خیالی قرار دهد. اما حقیقت این است که همین تجربه ی کنترل شده به ما حس رهایی می دهد؛ مثل پرشی در تاریکی که وقتی به سلامت فرود می آییم، به ما اعتمادبه نفس می دهد. تماشای آثار ترسناک نه تنها سرگرمی است، بلکه نوعی تجربه ی عاطفی فلسفی هم هست.

این سریال ها با استفاده از استعاره ها و نمادها، دردها و اضطراب های واقعی جامعه را بازتاب می دهند و به ما نشان می دهند که حتی در تاریک ترین روایت ها هم راهی برای ادامه دادن وجود دارد. شاید راز جذابیت این ژانر همین باشد: ما می ترسیم، می لرزیم، ولی در نهایت نفس راحتی می کشیم و هر بار که این چرخه تکرار می شود، انگار کمی بیشتر به خودمان یادآوری می کنیم که در برابر ترس های زندگی واقعی هم می توان ایستاد. نظر شما چیست؟