یک متخصص ارولوژی، جراحی کلیه و مجاری ادراری مهم‌ترین عامل تشکیل سنگ کلیه را کم‌آبی بدن دانست و گفت: نوشیدن ناکافی آب باعث می‌شود ادرار به حالت فوق اشباع برسد و رسوبات املاح در دستگاه ادراری ته‌نشین‌ و سنگ کلیه تشکیل شود.

رضا محمدی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به عوامل بروز سنگ کلیه، اظهار کرد: علاوه بر کم‌آبی، عوامل تغذیه‌ای مانند مصرف زیاد نمک، گوشت قرمز، جگر، شکلات، آجیل و برخی سبزیجات پر اگزالات (مثل اسفناج) می‌توانند ریسک سنگ‌سازی را افزایش دهند.

وی ضمن تاکید بر لزوم مصرف متعادل لبنیات برای تامین سلامت بدن، تصریح کرد: حذف کامل لبنیات به هیچ وجه توصیه نمی‌شود، چراکه لبنیات به کنترل جذب اگزالات در روده کمک می‌کند و عدم مصرف آن می‌تواند موجب افزایش جذب اگزالات و تشکیل سنگ شود.

این متخصص ارولوژی و جراحی کلیه با بیان اینکه عوامل ژنتیکی نیز می‌تواند در تشکیل سنگ کلیه موثر باشد و این موضوع با آزمایشات تخصصی و ژنتیکی قابل تشخیص است، افزود: بعضی از افراد مخصوصاً کسانی که در سنین پایین دچار سنگ کلیه می‌شوند، به دلیل فاکتورهای ژنتیکی و اختلالات خاص، ریسک بالاتری در تشکیل سنگ دارند.

او عوامل محیطی مانند آب و هوا و شغل را در بروز سنگ کلیه موثر دانست و اظهار کرد: آب و هوای گرم و خشک یا حتی سردسیر، در صورتی که همراه با کم‌آبی باشد، می‌تواند احتمال سنگ‌سازی را افزایش دهد. همچنین افرادی که در مشاغل پر حرارت مانند نانوایی فعالیت دارند، به دلیل تعریق زیاد و کم‌آبی بدن، بیشتر در معرض خطر هستند.

وی شایعاتی مثل تأثیر جنس آب آشامیدنی منطقه در تشکیل سنگ کلیه را رد کرد و گفت: مطالعات بین‌المللی نشان داده که سختی آب یا میزان املاح آن نقش چندانی در تشکیل سنگ ندارد و مهم‌ترین نکته، مصرف کافی آب است تا ادرار رقیق و جریان آن در دستگاه ادراری حفظ شود. 

وی درباره استفاده از آب چشمه‌ها یا آب یک محل خاص جهت دفع سنگ، اظهار کرد: مهم این است که آب زیاد مصرف شود تا ادرار افزایش یافته و حرکت سنگ‌ها تسهیل شود، اما ادعاهای مربوط به اثرات خاص آب‌های خاص در حل کردن سنگ پایه علمی ندارد.

این متخصص ارولوژی و جراحی کلیه، بهترین روش اولیه برای تشخیص سنگ کلیه را سونوگرافی عنوان کرد و افزود: در مواردی که نیاز به دقت بیشتر باشد از سی‌تی‌اسکن استفاده می‌کنیم. بسیاری از سنگ‌ها در داخل کلیه بدون علامت هستند، ولی اگر وارد حالب شوند باعث درد شدید می‌شوند. سنگ‌های کلیوی در طولانی مدت ممکن است باعث فشار خون بالا، کاهش عملکرد کلیه و عوارض دیگر شوند.

وی در بحث پیشگیری از سنگ کلیه، نوشیدن آب فراوان را به عنوان اصلی‌ترین توصیه مطرح کرد و گفت: برخلاف توصیه‌ هشت لیوان آب در روز، بهتر است به جای عدد مشخص، میزان آبی که مصرف می‌کنید به گونه‌ای باشد که رنگ ادرار کاملاً شفاف و بی‌رنگ شود. این موضوع در جلوگیری از سنگ‌سازی بسیار مؤثر است.

محمدی با بیان اینکه چای، قهوه یا سایر نوشیدنی‌ها جایگزین آب نمی‌شوند و بهترین نوشیدنی برای پیشگیری و دفع سنگ کلیه، آب خالص است، خاطرنشان کرد: باید توجه داشت مکمل‌های حاوی ویتامین‌های سی، دی و کلسیم می‌توانند باعث افزایش ریسک سنگ شوند و کسانی که سابقه سنگ دارند باید قبل از مصرف این مکمل‌ها آزمایشات لازم را انجام دهند و با پزشک مشورت کنند.