قوه قضاییه امروز صبح همه کارهای خود را زمین گذاشته و به پرونده زینب موسوی، کمدینی که برنامه اخیر او در فضای مجازی جنجال آفرین شده ورود کرده است. خبرگزاری میزان، رسانه رسمی قوه قضاییه اعلام کرد که پس از انتشار ویدئویی در فضای مجازی که به ادعای این نهاد توهین به فردوسی و جریحه دار شدن عفت عمومی تلقی شده، دادستانی تهران علیه موسوی اعلام جرم کرده است.

رویداد24 در خبری نوشت:این ویدئو، طنز کوتاهی بود که در آن موسوی ابیاتی از فردوسی را خوانده و آن را دستمایه شوخی قرار داده بود. هرچند بسیاری از کاربران این طنز را سخیف دانستند و آن را توهین به شاعر ملی ایران تعبیر کردند، موسوی در گفت وگویی تلفنی با رویداد24 روایت متفاوتی ارائه می دهد.

روایت موسوی از پشت پرده انتشار ویدئوی شوخی با فردوسی

زینب موسوی به خبرنگار رویداد24 می گوید اصلاً قرار نبوده این بخش از ویدئو منتشر شود: مدیر برنامه یوتیوبی که قرار بود این طنز را منتشر کند قول داده بود این بخش ها حذف شود. حتی فایلی که برای من ارسال کرده بودند هم فاقد این قسمت بود. من هیچ اطلاعی از انتشار آن در شبکه های اجتماعی نداشتم.

به گفته موسوی روال قضایی تحقیرآمیز است؛ در دادگاه فریاد می زنند، تحقیر می کنند، جریمه می دهند و در نهایت هم صفحه اینستاگرام او را که منبع درآمدش است مسدود می کنند.

موسوی می گوید سازنده برنامه یوتیوبی که این بخش را منتشر کرده نیز ابراز پشیمانی کرده و ویدئو را از خروجی خود حذف کرده است.

واکنش ها در شبکه های اجتماعی | از تمسخر چهره طنزپرداز تا نقد مشفقانه

انتشار این ویدئو موجی از واکنش ها را برانگیخت. بیشتر کاربران از ادبیات موسوی انتقاد کردند و آن را بی احترامی به پاسدار زبان فارسی دانستند. فاضل نظری، شاعر، در شبکه اجتماعی ایکس تصویری از موسوی منتشر کرد و در کنار آن بیتی از شاهنامه نوشت: ز چهره توان دید رنگ درون/ نگردد سیه دل سپید از برون. _ برای نگارنده این گزارش مشخص نیست منظور او از انتشار عکس و ارتباط دادن آن به این بیت شعر چیست؟ آیا او با این کار قصد توهین به چهره یک طنزپرداز به خاطر محتوای طنز او دارد؟

منتقدان معتقدند موسوی با کلیدواژه های جنسی و ادبیات تند به دنبال جلب توجه و شوآف اجتماعی بوده است. در مقابل، برخی فعالان فضای مجازی نگاه دیگری دارند. کاربری با نام مستعار سهند ایرانمهر در ایکس نوشت که نقد فردوسی و دیگر روایت های ملی مشروع است، اما این کار باید با ایهام، وارونگی و ارجاعات بینامتنی انجام شود، نه با بی ادبی . او این رفتار را برانگیختن آگاهانه خشم برای جلب پاداش الگوریتمی دانست.

طنز، حساسیت های اجتماعی و خط قرمزها | پیشنهاد به دستگاه قضا؛ گاهی تنبیه را برعهده جامعه بگذارید

به باور نگارنده، با هر پدیده ای بسته به ظرفیت جامعه شنونده می توان شوخی کرد. در مورد تندزبانی هم شاید مخالف باشید، اما صادق هدایت یک جمله جالب دارد؛ او میگوید زبان فارسی اگر هیچ نداشته باشد، فحش آبدار زیاد دارد. ما که سر این ثروت عظیم نشسته ایم چرا ولخرجی نکنیم؟

با این حال، در جامعه ایران شوخی با مذهب به دلیل قوانین و باورهای مذهبی تبعات قضایی سنگینی دارد، اما در مورد چهره های ملی منع قانونی وجود ندارد. با این حال، حساسیت اجتماعی بسته به شرایط متغیر است. در این پرونده، جنسیت طنزپرداز نیز بی تأثیر نبوده است؛ زن بودن موسوی و شوخی با فردوسی به عنوان نماد زبان فارسی، به خشم گسترده تری دامن زده است.

با این وجود، این پرسش مطرح است که آیا واکنش های تند افکار عمومی کافی نبود؟ آیا لزومی به ورود دستگاه قضا وجود داشت؟ سهند ایرانمهر در این باره به خوبی نوشته: با وجود نقد جدی به سخنان موسوی، امیدوار بودن به اعلام جرم علیه او کاملاً نابخردانه است. او نه دعوت به خشونت کرده و نه آسیبی رسانده. ابزار او کلمه است، نه خشونت. کیفری کردن، فقط ترس و خودسانسوری می آورد. پاسخ، نقد و گفت وگوست، نه پرونده سازی.