به نقل از تسنیم، بازار کار ایران در شرایطی قرار دارد که بخش مهمی از جوانان تحصیل کرده و حتی دارای مهارت، همچنان با چالش یافتن شغل پایدار روبه رو هستند. این مسئله سبب شده بارها در محافل کارشناسی، مهارت آموزی به عنوان کلید اصلی ورود به بازار کار معرفی شود. اما پرسش اینجاست: آیا تنها دلیل بیکاری، نداشتن مهارت است؟

بر اساس آمارهای رسمی، سهم بالایی از بیکاران کشور را افرادی تشکیل می دهند که آموزش های دانشگاهی دیده اند اما از مهارت های مورد نیاز بازار کار بی بهره اند. در همین راستا، سازمان آموزش فنی وحرفه ای و مراکز مهارت آموزی طی سال های اخیر تلاش کرده اند فاصله بین دانشگاه و بازار کار را کاهش دهند. کارشناسان معتقدند اگر نیروی کار مهارت های کاربردی و عملی را فرا بگیرد، شانس بیشتری برای جذب در بازار کار خواهد داشت.

با این حال، تجربه میدانی نشان می دهد حتی در مواردی که نیروی کار از مهارت های لازم برخوردار است، عوامل دیگری مانع اشتغال پایدار می شود. مهم ترین این عوامل، دستمزدهای پایین و نبود امنیت شغلی است. در شرایطی که هزینه های زندگی روزبه روز افزایش می یابد، بسیاری از کارجویان حاضر نیستند با دستمزدی کمتر از خط فقر به کار در بخش رسمی تن دهند. همین موضوع باعث شده افراد به سمت مشاغل غیررسمی بروند؛ مشاغلی که شاید درآمد کوتاه مدت بیشتری داشته باشد اما از مزایایی مانند بیمه، قرارداد رسمی و آینده شغلی محروم است.

*عدم تناسب حقوق و دستمزد عامل رفتنِ نیروی کار به سمت بازار غیررسمی

غلامحسین محمدی, رییس سازمان فنی و حرفه ای کشور با بیان اینکه در شرایط کنونی، نیروی انسانی ماهر در کنار نقدینگی به عنوان مهم ترین مشکلات کسب وکارها می باشد، تصریح کرد: بر اساس آمار از هر دو نفر کارجو، یک نفر با فقر و یا کسری مهارتی مواجه است و با توجه به سرانه ی بالای آموزشی کشورمان در دنیا، حدود 40درصد از فارغ التحصیلان دانشگاهی، بیکار هستند و متأسفانه آموزش های مازاد در سیستم آموزشی و فقدان مهارت، موجب عدم تناسب شغل و شاغل شده است.

محمدی، بیان داشت: دلیل عدم اشتغال پذیری، فقط عدم مهارت نیست؛ بلکه برخی از افراد ماهر به دلیل عدم تناسب حقوق و دستمزد به سمت کارهای غیررسمی می روند. بنابراین، مهارت در کنار تنظیم گری حقوق و دستمزد مسأله ای است که منجر به اشتغال می شود.

به گفته رییس سازمان آموزش فنی وحرفه ای، در کشور، زنجیره مهارت تا اشتغال در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برنامه ریزی شده است و متأسفانه با یک سیاست گذاری اشتباه در سنوات گذشته، دچار اعوجاج جدی در موضوع تنظیم روابط کار و مهارت های مورد نیاز و آموزش به منابع انسانی و حقوق و دستمزد، هستیم.

از سوی دیگر، بسیاری از کارفرمایان نیز به دلیل رکود اقتصادی، فشار مالیاتی و نبود حمایت های جدی، امکان پرداخت حقوق کافی به نیروهای متخصص خود را ندارند. این چرخه معیوب موجب شده نه تنها نرخ اشتغال رسمی کاهش یابد، بلکه انگیزه جوانان برای مهارت آموزی نیز تضعیف شود.

به گزارش تسنیم, به باور کارشناسان بازار کار، حل این مسئله نیازمند سیاستی چندبعدی است: توسعه آموزش های مهارتی متناسب با نیاز واقعی بازار، اصلاح نظام دستمزدی به گونه ای که حداقل معیشت کارگران تأمین شود، و ایجاد انگیزه برای کارفرمایان از طریق مشوق های مالی و حمایتی. تنها در چنین شرایطی می توان انتظار داشت که نیروی کار ماهر جذب بازار رسمی شود و اشتغال پایدار در کشور رونق بگیرد.

در نهایت باید گفت؛ مهارت، شرط لازم اشتغال است اما کافی نیست. بدون دستمزد عادلانه و امنیت شغلی، حتی ماهرترین نیروها نیز به مشاغل غیررسمی یا مهاجرت روی می آورند.