مرکز تقویم مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران اعلام کرده است که امشب در تمام نقاط ایران پدیده ماه خونین یا ماه‌گرفتگی قابل‌مشاهده خواهد بود و خواندن نماز آیات برای همه واجب خواهد شد.

به گزارش فارس از قم، مرکز تقویم مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران اعلام کرد که یکشنبه 16 شهریور 1404 از ساعت 19 و 57 دقیقه، ماه‌گرفتگی شروع می‌شود. ساعت 21 و 1 دقیقه، سایه زمین تمام قرص ماه را می‌پوشاند و ماه‌گرفتگی کلی آغاز می‌شود.

در این اطلاعیه آمده است: در ساعت 22 و 23 دقیقه، ماه شروع به خروج از سایه (باز شدن) می‌کند و پایان ماه‌گرفتگی در ساعت 23 و 27 دقیقه اتفاق می‌افتد.

در ساعت 22 و 23 دقیقه ماه شروع به خروج از سایه (باز‌شدن) می‌کند و پایان ماه‌گرفتگی در ساعت 23 و 27 دقیقه اتفاق می‌افتد.

این گرفتگی کلی در تمام ایران قابل رؤیت خواهد بود. همچنین در آسیا، اروپا، استرالیا، آفریقا، بخش کوچکی از غرب آمریکای شمالی، قسمتی از شرق آمریکای جنوبی، اقیانوس آرام، اقیانوس اطلس، اقیانوس هند، قطب شمال و قطب جنوب قابل مشاهده است.

این پدیده تصویری زیبا از ماه‌ خونین رنگ را در دل آسمان سیاه شب به نمایش خواهد گذاشت. بر همی اساس بر همگان خواندن نماز آیات واجب است

طریقه خواندن نماز آیات و احکام مربوط به آن

آیات در لغت به معنی نشانه‌ها است و نماز آیات را نماز نشانه‌ها نیز می‌گویند، زیرا خواندن آن هنگامی بر انسان واجب می‌شود که حوادثی ویژه اتفاق بیفتد و مسلمانان، آن‌ نشانه‌ها را نشانه‌های خدا بدانند.

«آیات» در لغت به معنای نشانه‌هاست و نماز آیات را نماز نشانه‌ها نیز می‌نامند؛ زیرا اقامه آن هنگامی واجب می‌شود که حوادثی خاص رخ دهد و مسلمانان آن رویدادها را نشانه‌ای از قدرت الهی بدانند.

روش اول

ابتدا نیت نماز آیات کرده و تکبیر بگویید. سپس یک بار «حمد» و یک سوره کامل بخوانید و به رکوع بروید. پس از قیام، دوباره یک حمد و یک سوره بخوانید و رکوع کنید. این روند پنج بار تکرار می‌شود. پس از رکوع پنجم، به سجده رفته، دو سجده کنید و برخیزید. رکعت دوم نیز به همین شکل خوانده می‌شود و در پایان با تشهد و سلام نماز پایان می‌یابد.

روش دوم

پس از نیت و تکبیر، یک بار «حمد» بخوانید. سپس یک سوره را به پنج بخش تقسیم کنید. هر بار بخشی از سوره را بخوانید و به رکوع بروید تا در رکوع پنجم سوره کامل شود. سپس به سجده بروید. رکعت دوم نیز به همین صورت خوانده می‌شود و در پایان با تشهد و سلام خاتمه می‌یابد.

برای نمونه، سوره توحید را می‌توان چنین تقسیم کرد:

1. «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ» → رکوع

2. «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ» → رکوع

3. «اللَّهُ الصَّمَدُ» → رکوع

4. «لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ» → رکوع

5. «وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُوًا أَحَدٌ» → رکوع

نکته: برخی از مراجع تقسیم سوره به پنج بخش را صحیح نمی‌دانند و روش اول را توصیه می‌کنند. بنابراین لازم است مقلدان به نظر مرجع خود مراجعه کنند.

موارد وجوب نماز آیات

نماز آیات در زمان خورشیدگرفتگی (کسوف)، ماه‌گرفتگی (خسوف) و زلزله ـ چه خفیف و چه شدید ـ واجب می‌شود. همچنین در مواردی مانند رعدوبرق، بادهای غیرعادی، فرورفتن زمین یا ریزش کوه، اگر موجب ترس بیشتر مردم شود، اقامه این نماز واجب خواهد بود.

وقت و قضای نماز آیات

نماز آیات در خسوف یا کسوف از آغاز گرفتگی تا شروع بازشدن آن باید خوانده شود. اگر پس از پایان گرفتگی خوانده شود، باید به نیت قضا باشد. البته مانند نمازهای یومیه، فضیلت خواندن آن در ابتدای وقت بیشتر است.

در حوادثی مانند زلزله، نماز آیات در هر زمانی به نیت ادا خوانده می‌شود و قضا ندارد.

نماز آیات به جماعت

نماز آیات را می‌توان به جماعت نیز اقامه کرد. در این حالت، مأموم در هنگام قرائت حمد و سوره سکوت کرده و بقیه اعمال را همراه امام‌جماعت انجام می‌دهد.

پیشینه تاریخی نماز آیات

نماز آیات در سال دهم هجری قمری بر مسلمانان واجب شد. در همان سال، ابراهیم فرزند پیامبر اسلام (ص) درگذشت و خورشیدگرفتگی رخ داد. برخی مردم این دو رویداد را به هم مرتبط دانستند، اما پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «خورشید و ماه به‌خاطر مرگ یا زندگی کسی نمی‌گیرند.» سپس دستور دادند هنگام وقوع این پدیده‌ها نماز آیات خوانده شود و خود نیز همراه مسلمانان به اقامه آن پرداختند.