رییس‌کل بانک مرکزی در اجلاس هیات مدیره اتحادیه پایاپای آسیا اعلام کرد ایران در سال گذشته با قرار گرفتن در میان 5 بانک مرکزی برتر جهان در خرید طلا، ذخایر طلای خود را 37 درصد افزایش داده است.

به گزارش مهر، پنجاه و سومین اجلاس هیات مدیره اتحادیه پایاپای آسیا (ACU) بصورت برخط به میزبانی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برگزار و در ابتدای این اجلاس، ریاست اتحادیه پایاپای آسیا از بنگلادش به جمهوری اسلامی ایران منتقل شد.

ترکیب اعضا و ناظران اجلاس

لازم به ذکر است اعضای اتحادیه پایاپای آسیا را بانک‌های مرکزی کشورهای بنگلادش، بلاروس، بوتان، هند، ایران، مالدیو، موریس، میانمار، نپال، پاکستان و سریلانکا تشکیل می‌دهند و بانک‌های مرکزی افغانستان و روسیه نیز بصورت ناظر در این اجلاس شرکت کردند.

امسال پنجاهمین سالگرد شروع فعالیت رسمی این اتحادیه است که شعار آن «50 سال اتحاد، پیشرفت و موفقیت» بود و در این اجلاس معاون دبیرکل اسکاپ (کمیسیون اقتصادی، اجتماعی سازمان ملل متحد برای آسیا و اقیانوسیه) نیز حضور داشت و پیام ویدئویی دبیرکل اسکاپ نیز پخش شد.

تشریح تحولات و دستاوردهای اقتصادی ایران

محمدرضا فرزین رییس‌کل بانک مرکزی نیز در پنجاه و سومین اجلاس هیات مدیره کشورهای عضو اتحادیه پایاپای آسیا آخرین تحولات، اقدامات و دستاوردهای اقتصاد جمهوری اسلامی ایران در سال 1403 و ماه‌های ابتدایی سال 1404 را تشریح کرد.

سیاست‌های ارزی و مدیریت بازار ارز

فرزین گفت: اقتصاد ایران طی دوره اخیر چالش‌های متعددی عمدتاً متأثر از اعمال تحریم‌ها و البته حمله تجاوزکارانه و غیرقانونی رژیم صهیونیستی و آمریکا را تجربه نموده است.

وی افزود: رویکرد کلی سیاست‌های بانک مرکزی در مواجه با نوسانات و اصطکاک‌های به وقوع پیوسته و جاری، بر برقراری ثبات و تقویت رشد اقتصادی در چارچوب کنترل و مدیریت رشد نقدینگی، کاهش نوسانات نرخ ارز، تنظیم‌گری بازار پول و ارز و تأمین مالی، هدایت منابع به سمت فعالیت‌های تولیدی و حمایت از معیشت خانوارها استوار بوده است.

رییس‌کل بانک مرکزی ادامه داد: البته اجرای این سیاست‌ها در ابعاد کلان از ابتدای دوره مسئولیت اینجانب در بانک مرکزی در سال 2023 در قالب سیاست‌های تثبیت اقتصادی حول سه محور کنترل رشد نقدینگی، پیش‌بینی‌پذیر نمودن اقتصاد و بازار ارز و بازنگری در مقررات در دست اقدام قرار گرفته بود که در دوره اشاره شده نیز متناسب با شرایط کشور ادامه یافته است.

فرزین تصریح کرد: اجرای سیاست‌های بانک مرکزی در دوره مورد اشاره در حوزه بازار ارز حول محورهای مدیریت مصارف ارزی، افزایش منابع ارزی قابل دسترس در قالب استفاده از ظرفیت دیپلماسی اقتصادی و بهبود انتظارات آحاد جامعه از طریق پیش‌بینی‌پذیر نمودن وضعیت اقتصادی استوار گردید.

وی گفت: بر این اساس، از جمله مهم‌ترین اقداماتی که بانک مرکزی در راستای تقویت ثبات و پیش‌بینی‌پذیری بازار ارز، جلب اعتماد آحاد فعالان اقتصادی و جلوگیری از سرایت نوسانات مقطعی نرخ ارز به قیمت کالاهای اساسی و مرتبط با معیشت مردم مورد پیگیری قرار داده، می‌توان به تقویت نقش مرکز مبادله ارز و طلا ایران به منظور ایجاد مرجعیت قیمت و راه‌اندازی بازار ارز تجاری با تفکیک گروه‌های کالایی، افزایش حجم مبادلات رسمی و سهولت تأمین انواع تقاضای ارز، تصویب ضوابط مربوط به بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور، ایجاد انطباق میان نقشه ارزی و تجاری کشور، فراهم‌سازی بستر استفاده از منابع ارزی موجود در خارج از کشور از طریق دیپلماسی پولی و بانکی و پاسخگویی مناسب به انواع تقاضای ارز و توسعه و تنوع بخشی به ابزارهای مالی به منظور جلوگیری از نوسانات شدید و مقطعی ارز و کنترل ریسک‌های مرتبط با آن اشاره کرد.

کنترل نقدینگی با ابزارهای پولی

رییس‌کل بانک مرکزی افزود: همچنین به منظور مدیریت تحولات نقدینگی، بعنوان یکی از عوامل بنیادین تعیین کننده مسیر حرکت نرخ ارز، بانک مرکزی از ابزارهای سیاست پولی متعارف نظیر عملیات بازار باز مشتمل بر انجام توافق بازخرید (ریپو)، استفاده از تسهیلات قاعده‌مند، امکان اعتبارگیری در نرخ سقف دالان بین بانکی و سپرده‌گذاری در نرخ کف توسط بانک‌ها استفاده کرد.

فرزین تاکید کرد: بعلاوه، بانک مرکزی در راستای کنترل رشد خلق پول بانک‌ها و موسسات اعتباری و در چارچوب هدفگذاری رشد نقدینگی، سیاست کنترل مقداری ترازنامه بانک‌ها و موسسات اعتباری را طی سال‌های 1401 تا 1403 با جدیت مورد پیگیری قرار داد.

وی افزود: در نهایت، مجموعه اقدامات بانک مرکزی (اعم از اقدامات سیاست پولی و ارزی و کنترل ترازنامه بانک‌ها) موجب کاهش قابل توجه رشد نقدینگی نسبت به دوره‌های گذشته شد که این موضوع نشان‌دهنده موفقیت سیاست‌های مزبور می‌باشد.

رییس‌کل بانک مرکزی در ادامه تصریح کرد: اجرای سیاست‌های تثبیت اقتصادی به خصوص در سال 1403 و ماه‌های ابتدایی سال 1404 آثار ملموسی بر بازار ارز کشور داشته است.

او تاکید کرد: بررسی تغییر و تحولات نرخ ارز در بازار رسمی و غیررسمی حاکی از آن است که هرچند نرخ ارز در بازار غیررسمی متأثر از رخدادهای سیاسی و امنیتی دچار نوسان شده است؛ لیکن نرخ ارز بازار رسمی (مرکز مبادله ارز و طلای ایران) که تأمین‌کننده نیاز واقعی بخش‌های مختلف اقتصاد کشور می‌باشد با رشد ملایم و منطبق بر واقعیت‌های اقتصادی همراه بوده است.

رشد مازاد تراز تجاری و تراز پرداخت‌ها

فرزین همچنین در بخش دیگری از سخنرانی خود در این اجلاس تصریح کرد: مازاد تراز تجاری ایران در سال 1402 معادل 21 میلیارد دلار مثبت بود که با افزایش 5.8 میلیارد دلاری، مازاد تراز تجاری ایران در سال 1403 به 26.8 میلیارد دلار رسید.

وی افزود: مازاد تراز پرداخت‌های کشور نیز که در سال 1402 برابر 8.6 میلیارد دلار بود توانست با 4.7 میلیارد دلار افزایش، به 13.8 میلیارد دلار در سال 1403 برسد.

صعود ایران به جمع پنج خریدار برتر طلای جهان

رییس‌کل بانک مرکزی تصریح کرد: به دلیل برخورداری از مازاد تراز تجاری و تراز پرداخت‌ها توانستیم منابع ارزی آن را به خرید طلا از بازارهای جهانی اختصاص بدهیم بگونه‌ای که در سال گذشته بانک مرکزی ایران از لحاظ خرید کالا جزو پنج بانک مرکزی برتر جهان بود.

وی تاکید کرد: این خریدها باعث شد تا ذخایر طلای بانک مرکزی ایران 37 درصد رشد کند.

فرزین خاطرنشان کرد: با وجود تمام تحریم‌ها توانستیم تعامل خود را با سایر کشورها در عرصه اقتصادی گسترش بدهیم و تعاملات ویژه ای نیز با کشورهای منطقه، همسایگان، اعضای اتحادیه و اعضای گروه بریکس در عرصه اقتصادی و پولی و بانکی برقرار شود.

رشد اقتصادی مثبت در 20 فصل پیاپی

فرزین در ادامه افزود: داده‌های حاصل از منابع آماری و برآوردهای اولیه حاکی از آن است که رشد تولید ناخالص داخلی اقتصاد ایران با احتساب نفت و بدون احتساب نفت به قیمت‌های ثابت سال 1400 در سال 1403 به ترتیب به میزان 3.1 و 3.0 درصد محقق شده است.

او تاکید کرد: عملکرد رشد اقتصادی مثبت در 20 فصل پیاپی، حکایت از تداوم رشد قابل قبول فعالیت‌های اقتصادی در کشور دارد.

رییس‌کل بانک مرکزی تصریح کرد: بررسی عملکرد رشد اقتصادی بر حسب گروه فعالیت‌های اقتصادی (به قیمت‌های ثابت) نشان می‌دهد، رشد اقتصادی در سال 1403 حاصل تحقق رشد مثبت ارزش افزوده در تمامی گروه‌های اصلی بوده است به طوری‌که در دوره مزبور، رشد ارزش افزوده گروه‌های کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری، نفت و گاز، صنایع و معادن و خدمات نسبت به سال قبل از آن به ترتیب معادل 3.6، 4.6، 2.4 و 3.3 درصد بود که به ترتیب از سهمی معادل 0.4، 0.4، 0.8، و 1.6 واحد درصد در رشد اقتصادی سال 1403 برخوردار بوده‌اند.

تأکید بر گسترش همکاری‌های پولی و بانکی

فرزین افزود: بر اساس مجموعه شواهد ذکر شده، می‌توان گفت برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌های صورت گرفته علی‌رغم وجود شرایط تحریمی و جنگی توانسته زمینه پایداری و ثبات اقتصادی را با اتکا به توان داخلی فراهم آورد.

رییس‌کل بانک مرکزی در پایان ابراز امیدواری کرد با توجه به ظرفیت‌های تجاری و مالی کشورهای عضو، این نشست فرصت مناسبی برای تعمیق و گسترش هرچه بیشتر روابط پولی و بانکی و تسهیل تبادلات مالی و تجاری بین اعضا را فراهم نماید.