به نقل از historyextra چگونه جان براون به محبوب ترین خدمتکار اسکاتلندی ملکه ویکتوریا تبدیل شد؟ چرا برخی از او بیزار بودند اما عده ای دیگر تحسینش می کردند؟ و آیا شایعاتی که درباره ی رابطه ی شخصی میان آن دو وجود داشت، حقیقتی در خود داشتند؟

جان براون (1826 1883) در روستای کراسی، نزدیک بالمورال در اسکاتلند به دنیا آمد. او اندکی پس از آن که ملکه ویکتوریا و شاهزاده آلبرت قلعه ی بالمورال را خریدند، وارد خدمت سلطنتی شد. بیش از سی سال برای ملکه کار کرد و حضور طولانی مدتش در دربار گاهی موجب جنجال و گمانه زنی هایی شد مبنی بر اینکه رابطه ی او و ملکه فراتر از حد یک رابطه ی ارباب و خدمتکار بوده است.

تاریخ های کلیدی زندگی جان براون:

* تولد: 8 دسامبر 1826 (کراسی، ابردین شایر)

* درگذشت: 27 مارس 1883 (قلعه ی ویندسور)

* والدین: جان و مارگارت (با نام خانوادگی لیز) براون

براون در خانواده ای کشاورز در کراسی متولد شد و دومین فرزند از یازده فرزند بود. پدرش آموزگار سابقی بود که بعدها به کشاورزی روی آورد. جان جوان پس از بزرگ شدن، ابتدا در مهمانخانه ای محلی کار می کرد و مراقب اسب های مهمانان بود. سپس به عنوان چوپان در املاک بالمورال که در آن زمان متعلق به سر رابرت گوردون بود، مشغول شد. پس از مرگ گوردون در سال 1847، براون در همان ملک باقی ماند، و وقتی ویکتوریا و آلبرت آن را اجاره کردند، او همچنان در خدمت بود.

در سپتامبر 1849، آلبرت تصمیم گرفت برای امنیت، شخصی را به عنوان همراه کالسکه در مسیرهای کوهستانی خطرناک بگمارد، و براون که جوان، نیرومند و مورد اعتماد بود، انتخاب شد.

در کمتر از دو سال، براون مأمور شد تا اسب ملکه را در گردش های کوهستانی هدایت کند. او سخت کوش، دقیق و همیشه آماده ی انجام هر کاری بود. آلبرت از صداقت آشکار و شخصیت مستقل و راستگوی او تمجید می کرد.

از دیگر وظایف او آماده کردن چای برای پیک نیک های ملکه بود.

محبت و احترام آلبرت نسبت به براون باعث شد پس از مرگ شاهزاده در سال 1861، براون در نظر ملکه نیز جایگاه ویژه ای داشته باشد.

در اکتبر 1863، کالسکه ی ملکه هنگام بازگشت از گردش در بالمورال به دلیل مستی راننده واژگون شد. براون که خطر را احساس کرده بود، پیش از سقوط از کالسکه پرید، سپس ملکه و همراهانش را نجات داد و اسب های وحشت زده را آزاد کرد. ملکه مجروح و شوکه شد، اما بدون دخالت براون احتمالاً آسیب هایش بسیار شدیدتر می بود.

با گذشت زمان، نزدیکی براون به ملکه به مسئله ای جنجالی بدل شد. در سال 1866، او متهم شد که باعث تأخیر بازگشت ملکه از بالمورال به لندن در بحبوحه ی بحرانی سیاسی شده است. چند ماه بعد، روزنامه ای سوییسی شایعه کرد که ملکه از براون باردار است و سال ها پیش با او به صورت مخفیانه ازدواج کرده است! دولت بریتانیا به طور رسمی از آن روزنامه شکایت کرد، اما همین اعتراض باعث شد شایعات گسترده تر شود.

مطبوعات بریتانیا عمدتاً از پرداختن به موضوع خودداری کردند، اما مجلات طنز مانند Punch و Tomahawk کاریکاتورهایی تمسخرآمیز از این رابطه چاپ کردند.

حتی برخی مورخان معاصر معتقدند اگر چنین رابطه ای در دنیای امروز رخ می داد، احتمالاً جامعه با آن مداراتر برخورد می کرد. با این حال، داشتن رابطه ای با فردی از طبقه ی پایین برای یک ملکه بیوه در قرن نوزدهم اقدامی بی سابقه و شوکه کننده بود.

بسیاری بر این باورند که ویکتوریا که در کودکی پدر خود را از دست داده و سپس در میانسالی شوهرش را، همواره به حضور یک مرد قوی و تکیه گاه روحی نیاز داشت.

در طول سال ها، ادعاهایی مبنی بر ازدواج پنهانی و حتی داشتن فرزند مشترک از سوی برخی نویسندگان مطرح شد، اما هیچ مدرک مستندی در تأیید آن وجود ندارد. براون هرگز ازدواج نکرد و زندگی خود را وقف خدمت به ملکه نمود.

برخلاف سایر خدمتکاران که از خشم احتمالی ملکه می ترسیدند، براون رفتاری صریح و گاه گستاخانه داشت. اگر از لباس او خوشش نمی آمد، می پرسید: امروز این چه لباسی پوشیده اید؟

روزی هنگام بستن شنل او گفت: زن، نمی توانی سرت را بالا بگیری؟

ملکه از این صراحت او بدش نمی آمد و حتی آن را مایه ی تنوع از چاپلوسی های اطرافیان می دانست.

براون هرگز اهل تملق نبود، اما با وفاداری اش به او اطمینان می داد: هرگز خادم صادق تری از من نخواهید یافت.

در سال 1872، هنگام سوءقصدی که مردی با تپانچه ی خالی به سمت ملکه نشانه رفت، براون به سرعت مهاجم را گرفت و او را تا رسیدن پلیس نگه داشت.

بیشتر اعضای خانواده ی سلطنتی از او متنفر بودند. رفتار تند و امتیازات ویژه اش خشم شاهزاده ولز (فرزند ارشد ملکه) را برانگیخته بود.

وقتی ملکه در تابستان 1871 بیمار شد، براون آزادانه وارد اتاق خواب او می شد و حتی او را از تخت به مبل منتقل می کرد، کاری که به پسرانش اجازه اش را نداشتند.

پرنس آلفرد در یکی از دیدارها عمداً با همه دست داد جز براون، چون با او اختلاف داشت.

نخست وزیر گلدستون هم روزی در ضیافتی با تندی از سوی براون ساکت شد؛ وقتی بحث طولانی شد، براون با دست به شانه اش زد و گفت: دیگر کافی است!

با این حال، او با منشی خصوصی ملکه، سر هنری پانسونبی، روابط خوبی داشت. پانسونبی صداقت او را تحسین می کرد و حتی گاهی غیبت هایش پس از نوشیدن زیاد را پوشش می داد.

در سال های پایانی عمر، براون از بیماری اریزیپلاس رنج می برد که احتمالاً ناشی از افراط در نوشیدن بود. در مارس 1883 دچار سرماخوردگی شدیدی شد، به اغما رفت و درگذشت.

مرگ او برای ملکه ویکتوریا ضربه ای سنگین بود. او به پانسونبی گفت: احساس می کنم کاملاً خرد شده ام.

تا پایان عمر، حلقه ی ازدواج مادر براون را در دست داشت که او به ملکه هدیه داده بود.

پیش از مرگ، از پزشکش خواست تا **عکسی از براون و قُصّه ای از موی او را پنهانی در تابوتش بگذارد**؛ وصیتی که دقیقاً اجرا شد.

رابطه ی میان ملکه ویکتوریا و جان براون از مرزهای عادی میان سلطنت و خدمت فراتر رفت. این پیوند عمیق خواه صرفاً عاطفی و خواه چیزی بیشتر چهره ای انسانی از زنی نشان می دهد که در پشت شکوه سلطنت، به دنبال تکیه گاهی صادق و استوار بود.