به گزارش پارسینه ، همه ما می دانیم که مطالعه مؤثر بدون تمرکز کافی تقریباً غیرممکن است. هرچقدر هم منابع و انگیزه داشته باشیم، اگر ذهنمان درگیر عوامل مزاحم یا فرایندی نادرست باشد، نتیجه ای جز کسالت، فراموشی سریع مطالب یا دل زدگی به بار نمی آورد. بعضی اشتباهات ساده اما پرتکرار، حتی بدون آنکه متوجه شان باشیم روی کیفیت تمرکزمان تأثیر می گذارند. شناسایی این اشتباهات می تواند شما را به پله ای بالاتر از یادگیری برساند.

در این مقاله قصد داریم شما عزیزان را با اشتباهات متداولی که باعث می شوند در حین مطالعه تمرکز لازم ایجاد نشود و هدف نهایی از مطالعه حاصل نشود آشنا کنیم و برای آن ها راهکارهای مناسبی ارائه دهیم.

تمرکز، پلی میان ورودی اطلاعات و تبدیل شدن آنها به حافظه بلندمدت است. اگر هنگام مطالعه نتوانید توجهتان را ثابت نگه دارید ذهن شما مدام میان اطلاعات جدید و مزاحمت های محیطی جابه جا می شود و احتمال اینکه مطالب را عمیق یاد بگیرید، کاهش می یابد.

در نتیجه، زمان بیشتری صرف یادگیری می کنید اما بازدهی کاهش می یابد. در ادامه رایج ترین اشتباهاتی که سبب برهم خوردن تمرکز در هنگام مطالعه و عدم دستیابی به نتیجه مطلوب از یادگیری می شود را مشاهده خواهید کرد:

صداهای مزاحم اطراف، از موسیقی بلند تا صحبت دیگران یا صدای تلویزیون، حافظه کوتاه مدت و تمرکز را مختل می کنند. حتی اگر فکر کنید به آنها عادت دارید، تحقیقات نشان داده اند که عملکرد شناختی در محیط های ساکت بهتر می شود. انتخاب محیطی آرام برای مطالعه یکی از ساده ترین و مؤثرترین راه ها برای افزایش تمرکز است.

چک کردن پیام، شبکه های اجتماعی یا حتی جستجوی سریع در گوگل وسط مطالعه می تواند روند یادگیری را قطع کند و بازگشت به تمرکز اولیه را دشوار سازد. هر بار سرزدن به گوشی، مغز را از فضای یادگیری به فضای سرگرمی یا کارهای دیگر منتقل می کند. بهتر است گوشی را از فضای مطالعه دور کنید یا آن را روی حالت پرواز قرار دهید.

شروع مطالعه بدون زمان بندی یا هدف مشخص، باعث می شود کارایی پایین آید و مغز زمینه ای برای حواس پرتی پیدا کند. داشتن برنامه های دقیق، شامل زمان و حجم مطالب مغز را آماده حرکت هدفمند می کند و انگیزه را بالا می برد.

مطالعه ممتدِ طولانی، خستگی ذهنی و افت بازدهی را به همراه دارد. تقسیم زمان مطالعه به بازه های کوتاه (مانند تکنیک پومودورو) و استراحت های کوتاه میان آنها، انرژی ذهنی را حفظ می کند و تمرکز را افزایش می دهد.

مطالعه زمانی که ذهن خسته، خواب آلود یا پرتلاطم است فقط اتلاف وقت است. هر فرد باید زمان طلایی تمرکز خود را (صبح زود، عصر، یا ساعات خاص روز) شناسایی کند و مهم ترین مطالب را در آن زمان بخواند. انتخاب زمان نادرست، مغز را سریع تر دچار پراکندگی می کند.

نداشتن انرژی جسمی کافی، مثل خستگی زیاد یا گرسنگی، تمرکز ذهن را شدیداً کاهش می دهد. مغز برای پردازش اطلاعات نیاز به تغذیه و استراحت مناسب دارد. بی توجهی به این موضوع تمرکز و حفظ مطالب را سخت تر می کند.

اگر بدون اولویت مشخص، به همه مطالب به یک چشم نگاه کنید، دچار پراکندگی ذهنی و سردرگمی می شوید. بهتر است قبل از شروع مطالعه، مهم ترین مطالب را مشخص و ابتدا بر آنها تمرکز کنید تا از اتلاف انرژی جلوگیری شود.

مطالعه طولانی مدت روی یک سطح ناراحت یا نامناسب می تواند باعث درد بدن، خستگی زودهنگام و کاهش تمرکز شود. انتخاب یک محل با طراحی مناسب، مانند جایی که از نظر نشستن، تکیه گاه و زاویه بدن احساس راحتی ایجاد کند، به خصوص اگر از تجهیزاتی شبیه صندلی هایی که برای مطالعه و حضور در محیط های آموزشی طراحی شده اند بهره ببرید، می تواند تجربه تمرکز عمیق و مطالعه مفیدتری رقم بزند. امروزه انواع صندلی دانشجویی و صندلی دانش آموزی استاندارد با هدف افزایش کیفیت مطالعه در استفاده طولانی مدت طراحی و تولید شده اند.

بی توجهی به سلامت بدن و روان مانند کم خوابی، استرس یا فعالیت کم جسمانی در طول روز، بازده کلی مطالعه را پایین می آورد. ورزش منظم، خواب کافی و مدیریت استرس جزو عوامل زمینه ای ولی بسیار مؤثر بر تمرکز هستند.

برای تقویت تمرکز، نخست باید تمامی عوامل محیطی، جسمی و روانی که روی کیفیت مطالعه تأثیر می گذارند را شناسایی و خطاهای رایج را اصلاح کرد. بازنگری در سبک زندگی از جمله خواب کافی، تغذیه مناسب و فعالیت بدنی منظم، زمینه ذهنی و جسمی را فراهم می کند که مغز شما بتواند با بیشترین ظرفیت عمل کند.

محیط مطالعه نیز نقش بسیار حیاتی دارد؛ انتخاب فضایی آرام، به دوراز سروصدا و حواس پرتی های محیطی، کمک می کند تا حواس شما به راحتی روی مطالعه متمرکز شود. همچنین، قطع ارتباط با گوشی هوشمند و سایر ابزارهایی که ممکن است باعث پرت شدن حواس شوند، به حفظ تمرکز پیاپی کمک شایانی می کند.