دکتر حسین آصف جاه، متخصص و جراح زنان، زایمان و نازایی، فلوشیپ و مدرس لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی پیشرفته می گوید: آدنومیوز بیماری خوش خیم، اما ناشناخته و دردسرسازی است که در 50-40 سالگی شیوع بیشتری داشته و با شروع یائسگی متوقف می شود. این بیماری در مقایسه با فیبروم و آندومتریوز شیوع کمتری داشته و اغلب وابسته به ژن است.

آدنومیوز چیست؟

آدنومیوز به ضخیم شدن لایه ماهیچه ای رحم بر اثر نفوذ بافت مخاطی و پوشش دهنده داخلی آن (آندومتر) به درون لایه عضلانی رحم گفته می شود که اغلب پیشرونده و به مرور باعث بزرگ شدن رحم و تشدید علائم آن می شود و به دو نوع موضعی و منتشره قابل تفکیک است. نوع موضعی آن در وسعت کمتر با مرزهای مشخص و علائم بالینی ضعیف تر و نوع منتشره آن که تقریبا کل بافت ماهیچه ای رحم را در برمی گیرد، باعث ضخیم و بزرگ شدن رحم با علائم بالینی شدیدتر شده و شانس ناباروری را بیشتر و تا دو برابر ریسک سقط جنین را افزایش می دهد. خوشبختانه درصد سرطانی شدن آدنومیوز بسیار پایین است.

درمان بزرگی رحم چیست؟

بزرگی رحم اگر بر اثر رشد فیبروم های لایه میانی و داخلی رحم باشد متخصص با تجویز دارو، رشد آن را کند یا متوقف یا در صورتی که بیمار مایل باشد اقدام به خروج آن از رحم می کند. در بیماری آدنومیوز هم درمان های دارویی مختلفی وجود دارد و چون بیماری به واسطه هورمون استروژن رشد بیشتری می کند، پزشک با تجویز بدون وقفه قرص های ضد بارداری (LD) به مدت شش ماه تا یک سال قاعدگی را متوقف و بسته به علائم بیماری و کاهش سایز رحم، مصرف قرص ها را متوقف یا در صورت لزوم این بار اقدام به تجویز داروی یائسگی موقت یا در صورت تمایل بیمار، توصیه به بارداری می کند.

درمان هایی برای ضخامت رحم

اگر ضخامت دیواره مخاطی رحم به علت وجود پولیپ علامت دار باشد درمان اصلی آن خروج از رحم به روش هیستروسکوپی و سرپایی است. همچنین ضخامت دیواره مخاطی رحم ناشی از تخمدان پلی کیستیک به واسطه مصرف قرص های هورمونی یا کورتاژ تشخیصی ـ درمانی، کنترل و قابلیت درمان دارد. اما ضخامتی که بر اثر بیماری آدنومیوز منتشره در ساختار ماهیچه ای دیواره رحم ایجاد می شود و بسیار دردناک و خونریزی دهنده است فقط به واسطه هورمون درمانی قابل کنترل بوده و درمان قطعی آن برای زنانی که قصد بارداری ندارند خروج رحم همراه با تخمدان یا به تنهایی است.

درصد موفقیت جراحی آدنومیوز

سال هاست روش جراحی باز آدنومیومکتومی به منظور برداشتن بافت های ضخیم رحم در زنان مبتلا به آدنومیوز شدید رحمی انجام می شود که به جای خارج کردن رحم به ترمیم قسمت هایی از آن اقدام می شود که در نتیجه این عمل از شدت درد و خونریزی کاسته و به باروری منجر می شود. به گفته دکتر آصف جاه امروزه این روش با تکنیک لاپاراسکوپی با عوارض و ریسک خطر کمتر توسط متخصصان این رشته در حال انجام است. ضمن این که روش های دیگری همچون آمبولیزاسیون شریان رحمی و استفاده از امواج آر اف از جمله درمان های نوین است که البته برای بیمارانی که تصمیم به بارداری دارند خیلی توصیه نمی شود.

با توجه به این که در منابع علمی و جوامع دانشگاهی نقش موثر تغذیه و گیاه درمانی در پیشگیری و کنترل بیماری آدنومیوز ثابت نشده است، اما برخی تحقیقات حاکی از آن است که اصلاح رژیم غذایی و برخی درمان های گیاهی می تواند از شدت علائم این بیماری بکاهد.