معاون وزیر امور خارجه در چرایی باطل و بی‌اعتبار بودن اقدام 3 کشور اروپایی در فعال‌سازی اسنپ‌بک می‌گوید: روندهای پیش‌بینی‌ شده در برجام طی نشد و آنها با شتاب قطعنامه‌های قبلی را بازگرداندند. این اقدام، هم از نظر حقوقی اشتباه و هم از نظر راهبردی حرکتی نادرست بود.

فارس، سعید خطیب‌زاده معاون وزیر و رییس مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه گفت‌وگویی با راشاتودی داشت.

وی در این گفت‌وگو عنوان کرد: ایران آمادگی دارد با محدودیت‌ها و تحریم‌ها مقابله کند و آمریکایی‌ها با این اقداماتشان به نتیجه‌ای نخواهند رسید.

معاون وزیر امور خارجه درباره اقدام اروپایی‌ها در فعال‌سازی مکانیسم اسنپ‌بک بیان کرد: از نظر حقوقی، آنچه اروپایی‌ها انجام دادند، باطل و بی‌اعتبار است، زیرا روندهای پیش‌بینی‌ شده در برجام طی نشد و آنها با شتاب قطعنامه‌های قبلی را بازگرداندند. این اقدام، هم از نظر حقوقی اشتباه و هم از نظر راهبردی حرکتی نادرست بود، چرا که موجب شد خود را در شورای امنیت و عرصه سیاست جهانی بی‌اهمیت نشان دهند. 

وی یادآور شد: آمریکا نیز ثابت کرد که حتی سه کشور اروپایی را شریک کوچک هم نمی‌داند.

* سیاست خارجی منسجم ایران

خطیب‌زاده با اشاره به حمایت کشورهای عضو جنبش عدم تعهد در نشست کامپالا از ایران، اظهار داشت: بیش از 100 کشور از جنبش عدم تعهد همراه ایران، روسیه و چین اعلام کردند که تحریم‌ها را به‌رسمیت نمی‌شناسند و قطعنامه 2231 همچنان پابرجاست.

به گفته وی این نشان‌دهنده ناتوانی اروپا در درک واقعیت‌های سیاسی و حقوقی است.

معاون وزیر امور خارجه در بخش دیگری از این گفت‌وگو عنوان کرد: ایران بر پایه استدلال‌های حقوقی درست، سیاست خارجی منسجم و راهبردی سازنده عمل می‌کند و همواره به قوانین و تعهدات بین‌المللی خود پایبند است.

وی تحریم‌های یکجانبه آمریکا را غیرقانونی و ناعادلانه خواند که از محاسبات سیاسی نادرست این کشور ناشی می‌شود.

* آنچه اجرا شد، صلح نبود بلکه سلطه‌جویی بود

خطیب‌زاده در بخش دیگری از این گفت‌وگو عنوان کرد: همان‌طور که در سند امنیت ملی آمریکا در سال 2017 دیدیم، آنها روسیه و چین را «تجدیدنظرطلب» خواندند، اما امروز روشن است چه کسی واقعاً نظم بین‌المللی را تغییر می‌دهد و حاکمیت دیگران را نادیده می‌گیرد.

وی افزود: ایالات متحده در عمل تلاش می‌کند اراده خود را بر کشورهای دیگر تحمیل کند و از تعهدات بین‌المللی خود سرباز می‌زند. این همان سیاست سلطه و هژمونی است که به نام صلح اجرا می‌شود، اما در واقع چیزی جز زور و فشار نیست.

رییس مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه همچنین گفت: ترامپ زمانی گفت برای «صلح از طریق قدرت» آمده است، اما اکنون همه می‌دانند آنچه اجرا شد، صلح نبود بلکه سلطه‌جویی بود و قدرت هم نه برای امنیت، بلکه برای اعمال زور به کار رفت. باید با صراحت گفت که زور صلح نمی‌آورد، افراط‌گرایی تنها افراط‌گرایی بیشتری می‌زاید و جنگ، خشونت بیشتری به همراه دارد.

به گفته خطیب‌زاده راه پیش‌رو، همکاری جهانی برای برقراری عدالت و انصاف در نظام بین‌الملل است، نیازی که امروز بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.

* سوءاستفاده از آژانس

وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره همکاری ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بیان کرد: ایران همواره همکاری کامل با آژانس داشته و همه‌ تأسیسات هسته‌ای تحت نظارت 24 ساعته و با حضور بیش از 22 بازرس بوده‌ است. اما وقتی اسراییل و آمریکا اقدامات تجاوزگرانه خود را آغاز کردند، بازرسان عملاً از سایت‌ها خارج شدند و روند همکاری مختل شد.

معاون وزیر امور خارجه با بیان اینکه آژانس نیز از محکوم کردن این تجاوز خودداری کرد، افزود: به‌عنوان مثال، در سال 1981، وقتی اسراییل به ساختمانی خالی در عراق حمله کرد، شورای امنیت سازمان ملل آن را محکوم کرد، اما حمله به سایت‌های ایران که کاملاً صلح‌آمیز و فعال بودند، هیچ‌گاه محکوم نشد.

وی به تفاهم قاهره بین ایران و آژانس اشاره کرد و افزود: پس از این تجاوزها، ایران تلاش کرد چارچوب همکاری جدیدی با آژانس تدوین کند، به ویژه برای سایت‌های مورد حمله. توافق انجام شد، اما برخی کشورها آن را تحریف و خراب کرده و از آن سوء‌استفاده کردند.

خطیب‌زاده ادامه داد: این واقعیت نشان می‌دهد که برخی کشورها از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به‌عنوان ابزار سیاسی در سیاست خارجی خود استفاده می‌کنند، نه به‌عنوان نهادی بی‌طرف و فنی.

* آژانس باید بی‌طرف، عادل و منصف عمل کند

وی در ادامه این گفت‌وگو با بیان اینکه آژانس یک نهاد فنی است و باید بی‌طرف، عادل و منصف عمل کند و مهم‌تر از همه، از تأسیسات هسته‌ای محافظت کند، یادآور شد: اما آنچه می‌بینیم این است که نظارت و اقدامات حفاظتی آژانس و سازمان ملل ناکافی بوده و دلیل اصلی آن، حرکت‌های سیاسی برخی کشورهای عضو است.

معاون وزیر امور خارجه اتهامات اسراییل را کاملاً غیرقانونی، بی‌پروا و غیرمسئولانه خواند و افزود: اسراییل در دو سال گذشته حداقل به 9 کشور حمله کرده و هیچ محدودیتی برای اقدامات بی‌رحمانه خود قائل نیست. آنها با همکاری نزدیک با آمریکا علیه ایران اقدام کردند و حتی فرماندهان ارشد ایران را در شب و در حضور خانواده و همسایگان به شهادت رساندند. این یک عملیات ترور محض بود.

وی افزود: البته باید گفت که اسراییل احتمالاً یکی از ماهرترین‌ رژیم‌ها در عملیات‌های ترور است و از روز اول تاکنون افراد زیادی در سطح جهان، به‌ویژه در منطقه، را ترور کرده است. این بار هم فرماندهان ما هدف قرار گرفتند.

خطیب‌زاده اضافه کرد: این اقدامات نشان می‌دهد که اسراییل چگونه از هر فرصت برای پیشبرد اهداف سیاسی خود سوءاستفاده می‌کند. اقدامات آنها کاملاً غیرقانونی و تجاوزگرانه بود.

وی با بیان اینکه ایران در برابر این تجاوزها با قدرت پاسخ داد، زیرا حق دفاع مشروع برای خود را محفوظ دارد و هرگز از آن صرف‌نظر نخواهد کرد، یادآور شد: اما نکته روشن این است که اسراییلی‌ها تلاش می‌کنند توجه جهان را از مسئله اصلی یعنی فلسطین منحرف کنند.

* ریشه اصلی همه مشکلات در خاورمیانه

رییس مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه در ادامه این گفت‌وگو مهم‌ترین مسئله را وضعیت غزه، کرانه باختری و تشکیل دولت واحد فلسطینی خواند و گفت: ریشه اصلی همه مشکلات در منطقه خاورمیانه، تجاوز اسراییل و ممانعت آن از تشکیل ‌دولت واحد فلسطینی است، که ایران معتقد است این امر راه‌حل نهایی برای مسئله فلسطین و منطقه است.