به گزارش پارسینه به نقل از زومیت، اثر هنری حکاکی شده روی یک جام نقره ای با قدمت 4٬300 سال که در کرانه باختری فلسطین کشف شده، ممکن است قدیمی ترین بازنمایی تصویری شناخته شده از اسطوره ی آفرینش جهان باشد. پژوهشگران معتقدند این نقوش، داستان شکل گیری جهان از دل آشوب اولیه را به تصویر می کشند.

ابرت هارد زانگر از بنیاد مطالعات لوییان در سوییس که سرپرستی پژوهش رمزگشایی از جام باستانی را بر عهده دارد، شیفتگی خود را از این کشف پنهان نمی کند: فکر می کنم طراحی آن بی نظیر است. با چند خط ساده، داستانی بسیار پیچیده را روایت می کند.

جام نقره ای که به جام عین سامیه (ˁAin Samiya) شهرت دارد، 55 سال پیش در یک مقبره ی باستانی در نزدیکی رام الله کشف شد. جام حدود 8 سانتی متر ارتفاع دارد و به نظر می رسد دو صحنه ی مجزا روی آن حک شده است. در صحنه ی اول، ماری غول پیکر در برابر موجودی ترکیبی (کیمرا) با تنه انسانی و پاهای حیوانی قد علم می کند. اما در صحنه ی دوم، مار شکست خورده روی زمین افتاده و بالای سرش، دو پیکر کاملاً انسانی، خورشیدی بزرگ و خندان را در چیزی شبیه به یک قایق آسمانی نگه داشته اند.

به گزارش نیوساینتیست، تفسیر جدید تیم زانگر این است که صحنه ی اول نماد آشوب است؛ جایی که خدایی ضعیف (کیمرا) و خورشیدی بی قدرت در برابر مار عظیم آشوب قرار دارند. صحنه ی دوم اما ظهور نظم را نشان می دهد: خدایان به شکل انسانی قدرتمند درآمده اند، آسمان ها از زمین جدا شده اند (با نماد قایق آسمانی) و خورشید قدرتمند بر مار شکست خورده ی آشوب حکمفرما است.

تفسیر تازه نظریه های پیشین را به چالش می کشد. باستان شناسان در دهه 1970 میلادی این نقوش را به اسطوره ی آفرینش بابلی اِنوما اِلیش نسبت داده بودند. اما زانگر و همکارانش اشاره می کنند که جام عین سامیه حدود هزار سال قدیمی تر از اولین نسخه ی شناخته شده از آن اسطوره است و برخلاف داستان بابلی، هیچ صحنه ی نبردی روی آن دیده نمی شود.

تیم پژوهشی برای تأیید نظریه ی خود به شواهد دیگری نیز اشاره می کند. آن ها می گویند متون خط میخی هم عصر با جام وجود دارند که از جدایی آسمان و زمین توسط خدایان سخن می گویند. شگفت انگیزتر اینکه نقشی از یک قایق آسمانی مشابه آنچه روی جام است، بر ستونی در محوطه ی 11500 ساله گوبکلی تپه در ترکیه امروزی نیز حک شده است. زانگر می گوید: این 7 هزار سال قدیمی تر از جام است و ممکن است نشان دهنده ی ریشه مشترک و بسیار کهن تر این اساطیر آفرینش در منطقه ی هلال حاصلخیز باشد.

با این حال، همه با این تفسیر تازه موافق نیستند. یان لیسمان، پژوهشگر مستقل، معتقد است این نقوش ممکن است صرفاً حرکت روزانه ی خورشید را نشان دهند، نه لزوماً آغاز یا آشوب کیهانی. سیلوانا شروئر از دانشگاه برن نیز ضمن پذیرش احتمال ارتباط نقوش با آفرینش جهان، ایده ی وجود یک ریشه ی مشترک برای تمام اساطیر منطقه را حدس و گمان می داند.