به نقل از ایسنا، در جریان بیستمین نشست کمیته بین دولتی پاسداری از میراث ناملموس یونسکو در شهر دهلی هند، با تصویب این کمیته هنر آینه کاری در معماری ایرانی با عنوان رسمی Ayeneh-Kari, the art of mirror-worke in Persian architecture در فهرست نماینده میراث فرهنگی ناملموس بشری ثبت شد.

با ثبت این اثر تعداد عنصرهای ثبت جهانی ایران در زمینه میراث فرهنگی ناملموس به 27 عنصر رسید.

این نخستین ثبت جهانی ایران در زمینه معماری ایرانی در میراث فرهنگی ناملموس است و با این کار عنوان معماری ایرانی یا Persian Architecture در اسناد یونسکو جای گرفت.

پرونده هنر آینه کاری در معماری ایرانی در فروردین ماه سال 1403 از سوی ایران به یونسکو تحویل شده بود.

این پرونده که توسط شهاب نیکمان، تدوین و تهیه شده است، در گزارش هیأت ارزیابی، به دلیل کیفیت تهیه، مورد تقدیر قرار گرفت و با رأی مثبت کمیته بین دولتی برای ثبت جهانی تصویب شد.

در تقویم رسمی نشست امسال، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز با همکاری مؤسسه میراث مانا نقش (مسئول تهیه و تدوین همین پرونده)، اقدام به برگزاری نمایشگاهی با موضوع ثبت جهانی هنر آینه کاری در معماری ایرانی، به عنوان یکی از برنامه های رسمی این نشست کرده است، که این اقدام در همکاری با یونسکو در برگزاری نشست بین دولتی نیز در نوع خود کم نظیر ارزیابی شده است.

در توضیحات این پرونده آمده است: آینه کاری، به هنر دست ساز تزیین سطوح معماری مانند سقف ها، دیوارها، گنبدها، ستون ها و پنل ها با استفاده از قطعات برش خورده آینه است. این فرآیند شامل برش و شکل دهی آینه ها به الگوهای هندسی یا اشکال ارگانیک و چسباندن آنها به سطوح برای ایجاد طرح هایی است که نور را منعکس و فضا را روشن تر می کنند. این هنر ترکیبی از چندین مهارت، از طراحی، آینه کاری و گچ بری گرفته تا نقاشی و موزاییک کاری است. برای جوامع سنتی، آینه و آب نمادهای پاکی و روشنایی هستند و آینه کاری مظهر اهمیت نور و روشنایی است.

هنر آینه کاری هم به صورت غیررسمی از طریق کارآموزی و کارگاه ها و هم به صورت رسمی از طریق دانشگاه ها، سازمان های غیردولتی و مؤسسات آموزشی منتقل می شود. در بیشتر موارد، آینه کاری حرفه ای است که از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود و توسط پدربزرگ ها، پدران و عموها به فرزندان آموزش داده می شود.

استادان آینه کاری از جایگاه اجتماعی بسیار محترمی برخوردارند و این هنر همزمان به عنوان یک بیان لوکس و معنوی شناخته می شود و انواع فضاهای سنتی و معاصر، از زیارتگاه های مقدس و اماکن مذهبی گرفته تا کاخ های سلطنتی و اقامتگاه های خصوصی را زینت می دهد. آینه کاری، به عنوان یک هنر فراگیر، در بین گروه های مختلف رواج دارد و همچنان در مرمت بناهای تاریخی و طراحی مدرن اهمیت دارد.

ایران پیش تر موفق شده بود، مهارت سنتی قالی بافی در کاشان، ردیف موسیقی ایرانی، تعزیه، موسیقی بخشی های خراسان، نقالی و داستان سرایی نمایشی در ایران، نوروز، هنر ساختن و نواختن کمانچه، آیین های پهلوانی یا زورخانه ای، مهارت ساخت و نواختن دوتار، دانش ساخت لنج، فرهنگ پخت و تقسیم نان لواش، قالی شویان، مهارت های سنتی قالی بافی در فارس، چوگان، نگارگری ایرانی، آیین زیارت کلیسای تادئوس، برنامه ملی پاسداری از هنر خوشنویسی، یلدا/چله، هنر ساختن و نواختن عود، هنر سوزن دوزی ترکمن، پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم، هنر تذهیب، افطار و سنت های فرهنگی و اجتماعی آن، جشن سده، جشن مهرگان و مهارت ساختن و نواختن رباب را در فهرست میراث ناملموس یونسکو ثبت کند.

بیستمین جلسه کمیته بین دولتی حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس در دهلی نو، هند درحال برگزاری است و در مجموع 67 پرونده توسط 77 کشور برای ثبت در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو ارائه شده است. این فهرست ها علاوه بر به رسمیت شناختن، ابزاری قدرتمند برای حفظ میراث ناملموس هستند.